IMPOZANTNA IZLOŽBA ISTORIJSKOG ARHIVA: 100 godina klupskog tenisa u Vranju 1924 – 2024

U organizaciji Istorijskog arhiva „31. januar“ u Vranju, u četvrtak, 17. oktobra, u Galeriji Narodnog muzeja će biti otvorena izložba „100 godina klupskog tenisa u Vranju 1924 – 2024“.

Tradicija klupskog tenisa u Vranju stara je evo već čitav vek, a Vranjanci su u drugoj polovini pedesetih godina prošlog veka bili klupski teniski prvaci Srbije.

Autori izložbe su Aleksandra Jančić, Vesna Cvetković, Slavica Dimitrijević i Miša Stojčić, a na otvaranju će se prisutnima obratiti i predsednik Teniskog saveza Srbije Goran Đoković.

Prema najavama organizatora, postavka obuhvata bogatu arhivsku građu o zanimljivoj teniskoj istoriji Vranja.

Pokušali smo da sažmemo tu istoriju tenisa na prostoru našeg Vranja i evoluciju društva u kome se odvija. Učinjen je napor da se dugi niz godina postavi na 30 panoa, kako bi i nove generacije koje stasavaju imale priliku da saznaju za događaje iz bliže i dalje prošlosti – kaže za VOM jedan od autora Miša Stojčić.

Naime, nakon oslobođenja od osmanske vlasti, 1878. godine, Vranje kao prvi i najveći grad na granici ondašnje Srbije i Otomanskog carstva, prima na službovanje mnoge stručne kadrove iz unutrašnjosti Srbije, kako bi se organizovao normalan rad u novoj srpskoj državi. Da bi se politički odnosi između dveju država normalizovali i razvijali u duhu međunarodnog prava i Turska je slala svoje službenike, pa je tako akreditovala jednog svog visokog činovnika – trgovinskog konzula sa sedištem u Vranju. Taj turski konzul, čovek visokog obrazovanja i veoma korektan u suživotu sa Vranjancima, pored svojih diplomatskih dužnosti, voleo je da se bavi sportom, tenisom, što je u to vreme predstavljalo odliku visoke društvene klase. U Vranju, u to vreme, nije bilo nikakvih sportskih terena, pa je turski konzul podneo zahtev da mu se u gradu obezbedi teren za tenisku igru. Na prostoru kod sadašnje gradske crkve, na takozvanim „Crkvenim baštama”, počinje da leti prva lopta belog sporta oko 1903. godine, a igrali su konzul i osoblje konzulata.

Urbana je legenda da su tada vranjski mališani, a kasnije uspešne sudije i lekari – Marko Avramović, Đorđe Đorđević Bonde, Dragoljub Mihajlović, Jordan Aćimović… sa čuđenjem i ushićenjem gledali su za njih nepoznatu igru. Sakupljali su odbegle teniske loptice van igrališta i priželjkivali da i oni zaigraju. Po okončanju Prvog svetskog rata, mladići, nekadašnji posmatrači teniske igre u Vranju, odlaze na studije, zanat, u trgovinu… Marko Avramović odlazi u Beč na studije, gde ima priliku da vidi uređene teniske terene i upozna tenisere. Dodatno zadivljen ovim sportom, donosi odluku da osnuje teniski klub u svom rodnom gradu. Po povratku, okupio je oko sebe brojne drugove i prijatelje i zajedno sa Đorđem Đorđevićem Bondetom, bankarskim službenikom, dr Borisavom Petrovićem, dr Dragoljubom Mihajlovićem, Miloradom  Vučkovićem, studentom prava, trgovcem Mihajlom Vučkovićem, bankarskim službenikom Vukašinom Vučkovićem i drugima… osnivaju 1924. godine prvi teniski klub u Vranju. Velikodušnu finansijsku pomoć za izgradnju prvog teniskog terena u Vranju dao je trgovac i dobrotvor Jovan Janković Lunga. Od gradske opštine otkupljena je potrebna površina zemljišta u severozapadnom delu gradskog parka, gde se pristupilo izgradnji teniskog terena. Teren je brzo završen, a finansijske probleme oko nabavke rekvizita ponovo rešava Jovan Janković Lunga. Iz zahvalnosti prema dobrotvoru, ovi entuzijasti odlučuju da se klubu da ime „Teniski klub Lunga – Vranje“, što je prihvaćeno. Pod tim imenom je klub zaživeo 1924. godine.

Za vreme Drugog svetskog rata tenis se u Vranju nije igrao. Posle oslobođenja ponovo je oformljen teniski klub, koji je iz dana u dan dobijao sve više simpatizera.Organizovanjem turnira doprinosilo se popularizaciji teniskog sporta u ovom kraju. Godine 1954. izgrađen je jedan od najlepših sportskih objekata u gradu – teniski stadion sa dva glavna igrališta i jednim pomoćnim, kod Doma JNA. Te 1954. godine, proslavljajući tridesetogodišnjicu osnivanja teniskog kluba, u Vranju je organizovano međunarodno tenisko takmičenje na kome su učestvovali teniseri Jugoslavije, Grčke, Turske, Egipta i Urugvaja. Iste, 1954. godine teniski klub je izborio mesto u prvoj ligi.

U okviru proslave jedanaeste godišnjice oslobođenja Vranja u Drugom svetskom ratu, 1955. godine organizovana je nedelja tenisa u Vranju sa bogatim sportskim programom. Zahvaljujući Teniskom savezu Jugoslavije 12. septembra održan je međunarodni turnir u Vranju. Pored Motolke, prvaka Urugvaja iz Montevidea, na turniru su se takmičili i najbolji teniseri Jugoslavije. Pihler iz Crvene Zvezde iz Beograda, koji je tada bio juniorski prvak Srbije, Skulj iz Ljubljane, koji je bio prvak Slovenije, Jakšić, koji je bio član Dejvis kup reprezentacije Jugoslavije, Tomljanović, juniorski prvak Jugoslavije, Rizvanbegović član naše Galea-kup ekipe i Samolov iz Skoplja. Teniski klub u Vranju nastavljao je da se razvija i naredne 1957. godine postao je prvak Srbije i ušao u Saveznu ligu. Najpre su teniseri TK „Vranje” savladali prvaka Kosmeta, ekipu TK „Rudar” iz Trepče, a potom 22. septembra, u finalnoj utakmici za prvaka uže Srbije, pobedili tenisere Tenis kluba „Radnički” iz Niša. Ova dva susreta kvalifikovala su Teniski klub „Vranje” za finalne mečeve za klubskog prvaka Srbije,koji su 29. septembra 1957. godine odigrani u Bačkoj Topoli protiv Teniskog kluba „Eđseg” („Egyseg”) iz Bačke Topole, prvaka Vojvodine. Pobedom nad Eđsegom Teniski klub Vranje postao je prvak Srbije.

Mečevi sa prvakom Makedonije, Teniskom klubom „Jug” iz Skoplja, igrali su se u  Vranju 24. i 25. oktobra 1957. godine. Taj 25. oktobar bio je najveći sportski dan Teniskog kluba „Vranje”. U rukama navijača plamtele su baklje, a srdačni zagrljaji i čestitke oslikavali su veliku radost Vranjanaca zbog ulaska u Saveznu ligu i prilike da se Teniski klub „Vranje” takmiči u društvu najbolјih tenisera Jugoslavije.

Tada su glavni sportisti u Vranju bili teniseri: Jovica Avramović, Milorad Đorđević Bonde, Nestor Dedinac Pinki, Zdravko Ivković, Bradonjić zvani Piola i Srbolјub Antić. Zdravko Ivković, popularni teniser i stonoteniser nesumnjivo je najbolјi vranjski sportista. Od 1958. godine živi u Švajcarskoj. Bio je trener najpoznatijih klubova i igrača u Švajcarskoj. Od 1975. godine i savezni kapiten švajcarske reprezentacije. Te 1958. godine kada Ivković odlazi u Švajcarsku, Dedinac je otišao u vojsku, Bradonjić u Nemačku, Đorđević na studije, a Avramović i Antić su prestali sa aktivnim igranjem tenisa. Dugi niz godina nakon toga, tenis se uz mnogo napora i sa prekidima igrao u Vranju, a poslednje zabeleženo takmičenje iz tog perioda održano je 13. septembra 1980. godine.

Kasnije, 15. septembra 1981. godine su u Sportskom centru u Vranju napravlјena dva terena sa šlјakom, a kasnije još dva sa betonskim zidom za treninge. Sledeći pokušaj oživlјavanja teniske kulture u gradu bio je 21. marta 1983. godine kada je osnovan Teniski klub „Vranje“.

Na sledeći pokušaj ć e se čekati punih 1 5 godina, kada je 2 0 0 1 . godine osnovan Teniski klub „Lav“. Ovaj klub je bio u velikom usponu, deca su opet bila zainteresovana za tenis. Na četiri teniska terena Sportsko-rekreativnog centra, Teniski klub „Lav” je delovao kao održiv sistem u kom članovi kluba plaćaju mesečnu članarinu, a gradska opština pomaže.

U Vranju je zvanično od 01. jula 2021. godine počeo da radi teniski klub „DSM“.