U Galeriji Narodnog muzeja u Vranju izložene su slike, koje su deo legata grada, autorka dela nedavno preminulog likovnog stvaraoca Zorana Stošića Vranjskog. U legatu grada postoji 597 dela, od kojih su 74 izložena na izložbi „Trideset godina legata Zorana Stošića – Vranjskog“. Zanimljiv je detalj da izložba uslovno rečeno počinje autopretom autora iz 1955. godine.
Ono što je prijatno iznenađenje na ovoj izložbi su kolaži koji na neki način demistifikuju unutrašnji svet Vranjskog. Nastali u periodu 2000 – 2011. godine i koji su priključeni legatu 2019. godine – napisala je viši kustos istoričar umetnosti Mirjana Jovanović.
Zoran Stošić Vranjski rođen je u Vranju 1936. godine. Slikarske studije završio je u Beogradu 1961. godine na Višoj pedagoškoj školi u klasi profesora Ante Abramovića. Prvu samostalnu izložbu imao je u Vranju 1955. Član je ULUS- a i ULUV-a od 1967. Udruženja književnika Srbije i Društva književnika Vojvodine.Redovni član Matice srpske. Samostalno je izlagao više od 130 puta za sobom ima više od 600 koletkivnih izložbi.
Legat Zorana Stošića Vranjskog od 1992. godine postoji u Narodnom muzeju u Vranju (597 dela) i Gradskom muzeju u Somboru, o njemu ima preko 700 objavlјenih bibliografskih jedinica u zemlјi iinostranstvu.Monografija posvećena ovom slikaru “Kosmičko ogledalo Zorana Stošića Vranjskog“ objavlјena 1993., sa tekstom Miloša Arsića, a Miloš Jeftić je 1997. objavio knjigu “Kosmosi Zorana Stošića Vranjskog“.
Osim u likovnoj umetnosti ovaj slikar se izražavao kao veoma zanimlјiv pisac likovne esejistike. Objavlјene su mu knjige i rasprave o likovnoj umetnosti: “Dvanaest testamenata gradu Vranju“ (1995.), “Žitije slikara’ ‘(1999.), “Slikarska kazivanja“ (2000.), “Prikazanja Fruškogorskih manastira i slikarska priklјučenija“ (2006.). Povodom 50 goina slikarskog stvaralaštva (1955−2005) i 70 godina života (1936−2006). Skupština opština Vranje mu je 2006. objavila knjigu sabranih kritika i esejističkih osvrta “Kosmos nad Vranjem“, Sombor u kome je živeo i Vranje njegov rodni grad su 2018. ovom slikaru objavili monografiju “U prostranstvu slike“sa tekstom Save Stepanova.
Studijski je boravio u Italiji (1962.), Austriji (1963.), Švajcarskoj (1973.), Nemačkoj (1977.), Mađarskoj (1979.), Slovačkoj (1990.) i Grčkoj (Hilandar) od 1975. više puta. Od 1963. učesnik je brojnih likovnih koloija u zemlјi i inostranstvu.
Prilikom boravka članova posade “APOLO 15“ (1972.) u Novom Sadu poklonio je austronautima svoje slike inspirisane Mesečevim predelima (“Slike koje smo danas dobili zaista izgledaju kao kao teren na Hadlijevoj brazdi na kojoj smo se spustili“-pisana izjava astronauta Džona Irvina) Ovim povodom je od NASA-e dobio Medalјu za slikanje kosmosa, a takođe i od Smitsonovog instituta (izučavanje kosmosa) SAD-a. Marta 1999. prilikom NATO agresije na našu zemlјu, javno se odrekao ovih priznanja. Živeo i radio u Somboru.
Raskošni talenat Zorana Stošića – Vranjskog koji je stvarao u Vranju i Somboru je rezultirao brojnim samostalnim i grupnim izložbama širom sveta. Svom gradu ostavio je u legat pravo umetničko bogatsvo. Zbog toga ovu izložbu koja će biti otvorena i u februaru ne treba propustiti.
Zoran Stošić Vranjski preminuo je 21. decembra prošle godine u 87. godini.
