Oslobodilačka vojska Kosova (OVK) osnovana je 1994. ali se u javnosti prvi put pojavila 1996. godine. Za njenog osnivača slovi Adem Jašari (1955) iz sela Prekaze sa svojom Dreničkom grupom. U žestokom obračunu sa srpskom policijom, ubijen je marta 1998. godine, u porodičnoj kući, zajedno sa 56 članova svoje porodice.
OVK je pokrivala celo Kosovo sa svojim operativnim zonama: Lab, Drenica, Šalja, Nerodimlje, Drim, Dukađini, Paštrik i Karadak, a u krugu osnivača, pored Jašaroja su: Salji Čekaj, Zahir Pajaziti, Hašim Tači, Agim Čeku, Fatmir Ljimaj, Ramuš Haradinaj, Bekim Beriša, Agim Ramadani i drugi. Prema procenama Vojske Jugoslavije, marta 1988. godine, OVK je imala oko 3.000 naoružanih vojnika i oko 7.000 naoružanih pristalica.
Međutim, Jašarijeva smrt je učvrstila Albance u njihovoj borbi, pa je OVK početkom leta 1998. godine, imala blizu 25.000 pripadnika, pod svojom kontrolom je držala 40 odsto teritorije Kosova, akcije i napade je izvodila svakodnevno, a njen novi komandant je bio Hašim Tači. On će na toj poziciji ostati sve do raspuštanja OVK 1999. godine.
Inače, osnovni cilj OVK bio je slobodno i nezavisno Kosovo, a taj put je vodio preko napada na srpske civile, policiju, policijske stanice, državne institucije, ugledne lokalne funkcionere, a posebno na Albance koji su u radu bili privrženi državi Srbiji.
Prema mišljenju vojnih teoretičara, glavnu ulogu u stvaranju jake OVK, nisu igrali ni pojedinci ni institucije sa Kosova ili Albanije, već neke organizacije iz Velike Britanije i SAD. One su preko albanske dijaspore, koja je bila glavni finansijer, pružale svu potrebnu logistiku u obuci pripadnika, vojnoj organizaciji, delovanju na terenu, a posebno u snabdevanju opremom i naoružanjem.
Službeni Beograd je Oslobodilačku vojsku Kosova svrstavao u „terorističke organizacije“, a takav stav je službeno, tek pred samu eskalaciju sukoba i NATO bombardovanje, prihvatio i američki Stejt Department zbog napada i masakra nad civilima, formiranja logora i zbog uništavanja kulturnih i religijskih spomenika.
Pre, a posebno posle raspuštanja OVK, veliki broj njenih pripadnika iz celog Kosova, posebno sa područja Gnjilana, učestvovali su u formiranju Oslobodilačke vojske Preševa, Medveđe i Bujanovca, a dojučerašnji komandanti su bili instruktori na položajima uz administrativnu liniju. Oni su sa Kosova ovde doneli rat, oružje, vojnički moral i kompletnu horizontalnu i vertikalnu organizaciju jedinica.
Radoman Irić
Napomena: Prenošenje teksta ili delova teksta nije dozvoljeno bez kontakta redakcije i odobrenja autora feljtona.
